Aktualna struktura kapitałowa firm w Niemczech.

Z jednej strony wynika to z trudnej sytuacji gospodarczej przedsiębiorstw, z drugiej zaś strony finansowanie inwestycji kapitałem obcym stało się znacznie droższe. Podstawowym uwarunkowaniem zmniejszenia skłonności inwestycyjnej firm w Niemczech jest więc aktualna sytuacja finansowa średnich przedsiębiorstw. Chodzi tu nie tylko o sytuację dochodową i kapitałową, ale także o perspektywy zwiększenia finansowania zewnętrznego, które w największym stopniu determinuje jego koszt.

Słabe zyski

Wyniki badań Creditreform wskazują, że sytuacja wynikowa niemieckich spółek uległa nieznacznemu pogorszeniu. Tylko 17,8 proc. ankietowanych odnotowało zwiększenie wyniki finansowego (w ubiegłym roku było to 19,2 proc.), zaś dalszy spadek tej kategorii rachunku wyników odnotowało 32,9 proc. firm (w roku poprzednim: 32,5 proc.). Wśród przedsiębiorstw handlowych zaledwie 11 proc. firm odnotowało wzrost zysków, podczas gdy 43,1 proc. odnotowało ich spadek. Na uwagę zasługują także wyniki badań odnoszące się do przyszłej sytuacji dochodowej firm. W stosunku do poprzednich badań, które wskazywały na rosnący pesymizm wśród respondentów, obserwowana jest tutaj poprawa oczekiwań, co świadczy o tym, że perspektywy przywrócenia zyskowności działalności gospodarczej są coraz lepsze.

Czy poziom kapitału własnego chroni tylko przed stratami?

Do istotnych zmiennych wpływających na jakość finansowania przedsiębiorstwa należy także poziom kapitałów własnych. Wyniki badań Creditreform potwierdzają istnienie obserwowanej w czasach spowolnienia gospodarczego tendencji do polaryzacji wskaźników kapitałowych wśród firm. Znaczące wzrosty cen surowców i kosztów energii motywują bowiem część spółek do zwiększania udziału zysku zatrzymanego i zwiększania wartości kapitałów własnych w sumie bilansowej. Badania ekonomiczne Creditreform wskazują, że z 34,2 do 36,7 procent wzrosła liczba spółek posiadających kapitał własny powyżej 30 proc. sumy bilansowej. Z drugiej strony wzrósł również odsetek średnich przedsiębiorstw, które mają względnie niski udział kapitału własnego w sumie bilansowej na poziomie niższym niż 10 procent. O ile w 2022 r. było to 27 proc., o tyle w 2023 r. niedokapitalizowanych firm jest 28,3 proc. Przykładem jest przemysł produkcyjny w Niemczech, gdzie, z jednej strony, 20% firm wykazuje niski udział kapitału własnego na poziomie ok 10% (w roku poprzednim: 30,3 proc.), z kolei 45,3% tego sektora posiada udział kapitału własnego na poziomie ponad 30 procent.

Kredyt jest drogi

Badania potwierdzają istotną rolę kapitałów obcych w oddziaływaniu na wartość inwestycji i wynik finansowy przedsiębiorstw. Możliwość skorzystania z różnych form kapitału obcego (zdolność kredytowa) jest jednak w znacznym stopniu uzależnione od poziomu kapitału własnego i rentowności prowadzonej działalności. Badania wskazują, że w obliczu dynamicznego wzrostu stóp procentowych liczba firm, które ubiegały się o finansowanie kredytem bankowym, znacznie spadła. W 2021 r. tylko ok. 30% firm potwierdziło zaciągnięcie kredytu zaś w 2023 r. jedynie 21,3 proc. Obserwowany jest przy tym spadek popytu na kredyty bankowe w średnich przedsiębiorstwach. Jest to szczególnie widoczne w handlu detalicznym, gdzie jedynie 15,4 proc. wspomniało o zaciągnięciu kredytu.

Jaka jest aktualna struktura finansowania obcego w sektorze MSP w Niemczech?

Popularnością wśród kredytobiorców cieszyły się w 2023 roku kredyty krótkoterminowe, których okres wymagalności nie 12 miesięcy. Dwa lata temu z takich warunków korzystało zaledwie około 12 proc. MŚP, zaś obecnie jest to 18 proc. Największym zainteresowaniem cieszyły się jednak kredyty średnioterminowe udzielane na okres do pięciu lat. Z badań wynika także, że w 2023 roku 30 proc. firm zaciągnęło pożyczki długoterminowe na okres powyżej pięciu lat, podczas gdy dwa lata temu było to jeszcze 39 proc. Potwierdza to istotną rolę finansowania obcego w kształtowaniu wolumenu inwestycji i oddziaływaniu na wynik finansowy. Obserwowana struktura popytu na kredyty bankowe może mieć związek z aktualnymi kierunkami w polityce monetarnej, która przewiduje utrzymanie spadkowej projekcji inflacji, a co za tym idzie także odwrót od dalszego zacieśniania polityki pieniężnej.